05-06-2018Informe sobre as competencias da Administración local en materia de normalización lingüística
O
Informe sobre a prestación do servizo de normalización lingüística pola Administración local en exercicio de competencia propia é unha resposta ás dúbidas das administracións locais en relación coa súa competencia en materia de normalización lingüística: se é propia, se está delegada pola Xunta de Galicia ou se é exclusiva da propia Administración autonómica. Tras analizar a lexislación en materia de lingua galega que afecta as entidades públicas (nomeadamente o
Estatuto de autonomía de Galicia, a
Lei de normalización lingüística, a
Lei de Administración local de Galicia e a
Carta europea das linguas rexionais ou minoritarias), o informe conclúe que
a normalización da lingua galega é unha competencia tan propia da Administración autonómica como da Administración local.
Informe elaborado a pedimento da CTNLA partir da crise económica e da aprobación de diversas leis de contracción do gasto (
Lei 27/2013, de racionalización e sustentabilidade da Administración local, e a
Lei 5/2014, de medidas urxentes derivadas da entrada en vigor da lei estatal anterior), as intervencións e secretarías dos concellos comezaron a elaborar
informes sobre duplicidade de competencias e sustentabilidade financeira. Estes documentos condicionaban a contratación de técnicos/as de normalización lingüística e, polo tanto, a creación de servizos de normalización lingüística (SNL) ou o reforzo dos xa existentes, pois interpretaban que a normalización da lingua galega, ao non estar recollida na relación de competencias municipais propias do artigo 25 da Lei das bases do réxime local, era unha competencia só da Administración autonómica. Daquela, que a exercese unha administración local suporía duplicar competencias, algo que estaba prohibido polas leis citadas a menos que non se puxese en risco a sustentabilidade financeira municipal.
Esta interpretación restritiva das competencias municipais
cuestiona todo o traballo en normalización da lingua galega que se desenvolve desde as administracións locais, entorpece o traballo normal dos SNL e impide –ou cando menos dificulta– a creación e estabilización de novos SNL, que son os departamentos técnicos encargados de impulsar o uso e o prestixio da nosa lingua desde as entidades públicas. É dicir, gobernos municipais que poderían desenvolver un labor de promoción do uso e do prestixio da lingua por medio dun departamento técnico de normalización lingüística vense pexados por este tipo de informes que impiden a contratación de persoal técnico ou que a condicionan a que sexa efectiva unha axuda externa (por exemplo, das deputacións
da Coruña ou
de Pontevedra ou da propia
Xunta de Galicia).
Ante esta situación, a CTNL decidiu formularlle o problema á SXPL co obxectivo de buscar unha solución. Ambas as entidades eramos conscientes de que eses informes partían dunha interpretación restritiva das competencias municipais, pois as que teñen que ver coa normalización da lingua galega non están recollidas na Lei das bases do réxime local, senón no Estatuto de autonomía (que fala en xeral da
responsabilidade dos poderes públicos para potenciar o uso do galego), e de forma moi diáfana no artigo 25 da Lei de normalización lingüística (as corporacións locais “fomentarán a normalización do uso do galego nas actividades mercantís, publicitarias, culturais, asociativas, deportivas e outras”).
Un informe para resolver dúbidas e unificar criterios interpretativosPara solucionar o problema, tanto a SXPL como a CTNL consideramos que era necesario esclarecer, a través dun informe xurídico, todo o relacionado coa competencia da Administración local en materia de normalización lingüística. O resultado é o texto que se presentou hoxe, que deixa patente que
a normalización da lingua galega é unha competencia propia tanto da Administración autonómica como da local. En consecuencia, que as entidades locais exerzan esta competencia a través das fórmulas que consideren máis efectivas non require informes de duplicidade de competencias nin de sustentabilidade financeira.
Para difundir o informe entre as administracións implicadas, a Dirección Xeral de Administración Local enviarállelo a secretarios e secretarias das entidades locais e aos responsables políticos a través da Fegamp, entidade que tamén foi informada sobre o texto na
Comisión Galega de Cooperación Local reunida o pasado 7 de maio.
Esperamos que este documento sirva para mellorar o traballo en normalización lingüística desde as administracións locais, ás cales recomendamos
exercer con eficacia a competencia que lles é propia por medio de departamentos técnicos que planifiquen, xestionen, executen e avalíen accións para promover o uso e o prestixio da nosa lingua.
Informe completo, en .pdf